مجسمه سازی با گچ
در مجسمه سازی با گچ، مواردی هست که باید آنها را بدانید
گچ چیست؟
گچ، کلسیم سولفات است و در چندین فرم بلوری یافت میشود که در ذخایر پوسته جامد کره زمین و مایع زمین که قابل برداشت نیست به فرم قشرهای نسبتاً ضخیم و کلفت یافت میشود که آن را از دل زمین استخراج میکنند و استفاده می کنند.
اولین بار حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ میلیون سال پیش، زمانی که دریاها خشک شدند، لایههای سنگ گچ که در زیر آنها به وجود آمده بودند پدیدار گشتند.
گچ یکی از قدیمیترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در دنیا میباشد که در قرون گذشته با روشهای دیگر تولید و به صورتهایی دیگر استفاده میشدهاست.
گچ را پس از استخراج سنگ گچ از معدن مانند آهک به کوره میبرند و تا دمای نزدیک به ۱۸۰ درجه سانتیگراد گرما میدهند تا شماری از مولکولهای آب تبلورش را از دست بدهد و به فرم گچ قابل بهکارگیری به عنوان مصالح ساختمانی و قالبگیری درآید. معمولاً گچ را با آسیابهای مخصوص به صورت پودر درمیآورند و در کیسهها یا به صورت فله به فروش میرسد.
پودرهای گچ مرغوب باید کوچکتر از ۰٫۱۵ میلیمتر باشد.
در اکثر موارد ترکیب گچ و آب خالص برای کاربردهای مختلف استفاده میشود هر چند در موارد نیاز با اضافه کردن مقداری مواد مختلف میتوان زمان سفت شدن آن را کاهش داد.
مثلاً با اضافه کردن ۱٪ نمک طعام به مخلوط گچ و آب زمان گیرش آن کم میشود و اگر میزان نمک بیش از ۴ درصد شود زمان گیرش زیاد میشود (تا ۳۰ دقیقه).
2CaSO4.4H2O → 2CaSO4 + H2O (3H2O در اثر حرارت تبخیر میشود)
رنگ گچ به فرم طبیعی سفید بوده و ممکن است به دلیل ناخالصیهای مواد آلی رس و اکسید آهن به رنگهای خاکستری، خاکستری مایل به آبی، صورتی یا زرد دیده شود.
سنگ گچ دارای سیستم تبلور منوکلینیک، وزن مخصوص ۲/۲ و سختی ۲ میباشد.
ژیپس مورد بهکارگیری با سنگ گچ به فرم تودهای بلوریشده که به فرم دانههای ریز و درشت است؛
در اسید کلریدریک و آب گرم به فرم محلول در میآید. سنگ گچ خالص دارای ۹/۲۰ درصد آب ترکیبی و ۶/۴۶ درصد SO3 و ۵/۳۲ درصد CaO است.
خلوص سنگ گچ بر پایه درصد کانی ژیپس در آن تعریف میشود. بر پایه انجمن استاندارد مصالح آمریکا (ASTM) دستکم خلوص مورد نیاز برای سنگ گچ در مواد صنعتی ۷۰ درصد ژیپس است در صورتی که بیشتر سنگ گچهای تجارتی و بازرگانی دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد خلوص میباشند.
نا خالصیهای موجود در سنگ گچ بیشتر شیل، رسها و کربنات کلسیم است و گاهی بازمانده کنشها و فعالیتهای حیاتی نیز در آن دیده میشود.
مصارف گچ
گچ در صنعت ساختمانسازی مصارف متعدد دارد از جمله :
ریختن رنگ ساختمان برای مشخص کردن اطراف زمین و پیاده کردن نقشه
ملات سازی
گچ و خاک
سفیدکاری
سنگ کاری که در مورد اخیر برای نگه داشتن سنگ بهطور موقت در جای خود تا ریختن ملات پشت آن مورد مصرف قرار میگیرد و همچنین در صنایع مجسمهسازی و ریختهگری برای قالبسازی مصرف میشود و در کارهای طبی برای شکسته بندی مورد نیاز است؛
و همچنین در صنایع سیمان پزی و دارویی نیز مصرف میشود.
خواص گچ
گچ علاوه بر دو خاصیت عمده (زود گیر بودن و ازدیاد حجم به هنگام سخت شدن) دارای خواص دیگری نیز هست از جمله آنکه
گچ آکوستیک است.
در آتشسوزی مقاوم میباشد.
ارزان و فراوان است.
دارای رنگی سفید و خوش آیند است
علاوه بر مصرف فوق در صنایع چینیسازی و سرامیک
و مجسمه سازی به عنوان قالب
در صنایع شیشهگری
در کشاورزی
صنعت کاغذ سازی
پتروشیمی
چرمسازی و دهها مورد دیگر مصرف میشود.
طریقه استفاده از گچ
دو اصطلاح رایج دربارهٔ گچ، گچ زنده و کشته است
گچ زنده خمیرش هنوز آنقدر سفت نشده است که تغییر شکل آن موجب شکننده شدن پس از سفت شدن شود در نتیجه پس از استفاده بسیار محکم تر و مقاوم تر میشود
گچ کشته در زمان مخلوط کردن گچ و آب با تناسب تقریبی یک به ۳ مخلوط در ابتدا بیشتر شبیه مایع است اما اگر مخلوط هم زده نشود با گذشت زمانی بسیار کوتاه تبدیل به سنگ میشود به ویژه اگر هوا خنک باشد.
فرایند افزودن گچ به آب بسیار آرام انجام میشود تا گج گلوله نشود و حاوی گلوله گچ شنی نباشد.
گچ نامرغوب را پیش از استفاده الک میکنند.
این موارد را در مجسمه سازی با گچ نیز باید رعایت کرد
منبع: https://fa.wikipedia.org
گچ مخصوص:
در اصل نوعی گچ نرم آمیخته با آهک و گرد مرمر بود، که در بناآرایی و برای زمینه نقاشی فرسکو به کار برده می شد.
کاربرد آن در روم باستان سابقه داشت، ولی از دوران رونسانس به بعد،بسیار مورد استفاده قرار گرفت.
امروزه این اصطلاح به هر نوع اندود گچی یا سیمانی در روبنا اطلاق می شود.
گچ در مجسمه سازی با گچ در سه مورد کاربرد دارد:
– ریخته گری
– قالب گیری
– کنده کاری با قلم و چکش روی یک بلوک گچ مثل مجسمه سازی با گچ
در مجسمه سازی با گچ، مواردی را که باید به آن توجه کنید در زیر آمده:
1- هرگز گچ را در سینک نریزید، چرا که موجب تخریب لوله کشی شما میشود.
2- در حین استفاده از یک ماسک، دستکش و یک پیشبند استفاده کنید
موضوع: مجسمه سازی با گچ